De Brusselse regering maakt werk van een ‘codificatie’ van de regels rond gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van de diversiteit. Die zitten nu verspreid in verschillende wetboeken. Ze samenbrengen in één wetboek moet het geheel overzichtelijker en makkelijker raadpleegbaar maken. Een belangrijke inhoudelijke aanpassing is onder meer dat de lijst van beschermde criteria wordt uitgebreid.
Aan de lijst van beschermde criteria worden nieuw toegevoegd: de gezondheidstoestand in het verleden, borstvoeding, medisch begeleide voortplanting, en het feit dat hiermee alle tot dusver gedefinieerde criteria worden bedoeld, ongeacht of ze reëel of vermeend zijn en of ze eigen of bij associatie toegekend zijn.
Intersectionele discriminatie
Wat de vormen van discriminatie betreft (indirect-direct-weigering onredelijke aanpassingen-…) wordt intersectionele discriminatie toegevoegd. Dat is discriminatie die het specifieke kenmerk heeft dat ze tegelijkertijd gebaseerd is op meerdere, reële of vermeende, eigen of bij associatie toegekende beschermde criteria, die op elkaar inwerken zodat één enkele vorm van discriminatie kan worden bewezen.
Doorverwijzen bij vraag om redelijke aanpassingen
Belangrijk is ook de verdere detaillering rond redelijke aanpassingen. Er wordt extra bepaald dat wanneer een persoon met een handicap verzoekt om redelijke aanpassingen, de persoon tot wie het verzoek is gericht, de aanpassingen moet aanbrengen of moet doorverwijzen naar de persoon die op dit verzoek kan ingaan, of moet motiveren waarom de gevraagde aanpassingen buitenproportioneel zijn.
De weigering moet dus gemotiveerd gebeuren. Wat de doorverwijzing betreft, zal het bij huur bijvoorbeeld frequent voorvallen dat de eigenaar, de rentmeester of de vastgoedmakelaar moet doorverwijzen naar de VME. Die is immers bevoegd voor de gemene delen, inclusief redelijke aanpassingen daaraan (waaronder de plaatsing van een hellend vlak voor rolstoelgebruikers).
Als een aanpassing wordt geweigerd omdat deze buitenproportioneel wordt geacht, moet de betrokken persoon met een handicap een redelijk alternatief worden geboden. Bij huisvesting is dat vaak moeilijk, omdat het niet evident is zomaar een alternatief te vinden…
Positieve discriminatie
Het nieuwe Wetboek verduidelijkt ook dat positieve discriminatie geen directe of indirecte discriminatie vormt, ook als ze gebaseerd is op één of meer beschermde criteria. Om tot een positieve discriminatie te kunnen overgaan is wel vereist dat aan 4 voorwaarden wordt voldaan:
- er moet een kennelijke ongelijkheid zijn;
- het verdwijnen van deze ongelijkheid wordt aangewezen als een te bevorderen doelstelling;
- de maatregel van positieve actie is van tijdelijke aard en van die aard dat hij verdwijnt zodra de beoogde doelstelling is bereikt;
- de maatregel voor positieve actie beperkt de rechten van anderen niet onnodig.
Sterke klemtoon op vervolging en bestraffing
De schadevergoedingen die slachtoffers van discriminatie kunnen vorderen worden geïndexeerd en liggen in het Brussels Gewest tussen 2.000 en €6.000. Wat de strafbepalingen betreft, wordt aan de lijst van personen die gestraft worden met een gevangenisstraf van één maand tot één jaar en/of met een geldboete van 50 tot €1.000, een categorie personen toegevoegd, namelijk eender wie zich, zelfs als zaakgelastigde of als mandataris, schuldig maakt aan opzettelijke discriminatie.
De regels rond de praktijktesten die in Brussel worden uitgevoerd, worden bovendien sterker verankerd.
In globaliteit kan er hiermee geen twijfel over bestaan dat de invoering van het aparte Brussels Wetboek opnieuw een stap vormt in het intensiveren van het antidiscriminatiebeleid in de hoofdstedelijke regio, waarbij ook een sterke klemtoon ligt op vervolging en bestraffing.
